BiH: Potrebne izmjene krivičnog procesnog zakonodavstva u pravcu bolje zaštite prava žrtava/B&H: Changes of the Criminal Procedure Codes Needed Toward Better Protection of Victims

12. novembar 2020.g. – Rezultati praćenja krivičnih postupaka u oblasti rodno zasnovanog nasilja u BiH ukazuju da se žene koje su preživjele nasilje suočavaju da brojnim poteškoćama u ostvarivanju svojih prava u postupcima koji se vode protiv počinilaca nasilja.

Fondacija Udružene žene Banja Luka je u saradnji sa partnerskim organizacijama i uz podršku Fondacije Kvinna till Kvinna iz Švedske tokom 2019.g. pratila 203 krivična postupka u oblasti rodno zasnovanog nasilja pred 8 sudova u Republici Srpskoj. Nalazi praćenja ukazuju da su u samo 5 krivičnih postupaka (2.46%) žene koje su preživjele nasilje i koje su svjedočile u postupcima protiv počinilaca imale pravnu pomoć u sudnici. Nisu identifikovani postupci u kojima su punoljetne preživjele imale psihološku podršku tokom svjedočenja. U samo 13 krivičnih postupaka (6.4%) preživjele su podnijele zahtjev za naknadu štete tokom krivičnog postupka protiv počinilaca rodno zasnovanog nasilja, a naknada štete je dodjeljena samo u jednom postupku. Sve ostale preživjele su presudom upućivane od strane sudova za pokrenu parnične postupke za naknadu štete.

Vodeći se ovim nalazima, Fondacija Udružene žene je u saradnji sa dr. Ivankom Marković, profesoricom krivičnog prava na Pravnom fakultetu u Banja Luci i predsjednicom Savjeta za borbu protiv nasilja u porodici Republike Srpske, pripremila i predala Inicijativu da se Nacrt Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o krivičnom postupku Republike Srpske dopuni na način da se u članu Zakona koji se odnosi na prava oštećenog lica doda i pravo na pratnju lica od povjerenja pri preduzimanju radnji u kojima oštećeno lice učestvuje u krivičnim postupcima.
Inicijativa je usmjerna na usklađivanje Zakona o krivičnom postupku Republike Srpska sa nedavno usvojenim izmjenama Zakona o zaštiti od nasilja u porodici Republike Srpske kojima je prepoznato pravo žrtve nasilja na pratnju i podršku osobe od povjerenja u radnjama vezanim za zaštitu i podršku regulisanim ovim Zakonom.

Ukoliko bude usvojena, ova inicijativa će takođe doprinijeti djelomičnoj harmonizaciji krivičnog procesnog zakonodavstva unutar BiH sa Direktivom 2012/29/EU Evropskog parlamenta i Vijeća o uspostavljanju minimalnih standarda o pravima, podršci i zaštiti žrtava krivičnih djela, koja je usvojena 25. oktobra 2012.g.

Tekst inicijative na lokalnom jeziku je dostupan na web stranici Fondacije Udružene žene Banja Luka i možete mu pristupiti ovdje.

12 November 2020 – Results of the monitoring of criminal proceedings in the area of gender based violence in Bosnia and Herzegovina are indicating that women survivors of violence are facing numerous difficulties to use their rights in the proceedings against the perpetrators of violence.

During 2019, in cooperation with the partner organizations and with support of the Kvinna till Kvinna Foundation from Sweden, the United Women Foundation from Banja Luka monitored two hundred and three (203) criminal proceedings in the area of gender based violence in front of the eight (8) courts in Republika Srpska. Monitoring findings indicate that in only five (5) criminal proceedings (2.46%) against perpetrators of violence, women survivors that testified at the court had legal assistance in the courtroom. There were no proceedings in which adult women survivors had psychological support during their testimony at the court. In only thirteen (13) criminal proceedings against perpetrators of violence (6.4%) women survivors submitted requests for compensation of damage, and the compensation has been granted by the court only in one (1) criminal proceeding. All other women survivors of violence were referred by the courts to initiate civil proceedings for compensation of damage.

Based on these findings, the United Women Foundation cooperated with the dr. Ivanka Marković, a criminal law professor at the Faculty of Law, University of Banja Luka, and a chair of the Council for Combating Domestic Violence of the Republika Srpska, and prepared and submitted the initiative for Draft of the Changes and Amendments of the Criminal Procedure Code of Republika Srpska to recognize right of the injured party to be accompanied and supported by a person of trust in undertaking actions in which the injured party participates in the criminal proceedings.

The Initiative aims for harmonization of the Criminal Procedure Code of Republika Srpska with the recently adopted changes of the Law on Protection from Domestic Violence of Republika Srpska, which recognized the right of a victim of violence to be accompanied by a person of trust in actions related to protection and support regulated by this Law.

If adopted, this Initiative would also contribute to the partial harmonization of the criminal procedure legislation within Bosnia and Herzegovina with the Directive 2012/29/EU of the European Parliament and of the Council on Establishing Minimum Standards on the Rights, Support and Protection of Victims of Crime, adopted on 25 October 2012.

Text of the Initiative is available (on local language) at the web page of the United Women Foundation Banja Luka and can be accessed here.