B&H: Weak Progress in Judicial Protection of Women from Violence/BiH: Ograničen napredak u sudskoj zaštiti žena od nasilja

29 January, 2020 – During 2019, the Foundation “United Women” Banja Luka conducted new cycle of monitoring judicial proceedings for criminal and minor offence cases of sexual and gender based violence against women and children of both sexes in the Republika Srpska. As a part of this process, qualitative analysis of five (5) verdicts for criminal offences of Stalking and Sexual Harassment was prepared, with the objective of pointing at judicial practice in processing new criminal offences introduced in the RS Criminal Code in 2017, as the part of its harmonization with the standards of the Council of Europe Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence.

Findings of the analysis point at weak progress in terms of protecting rights of women survivors of gender based violence that are appearing in judicial proceedings as injured parties. Improvements are identified in terms of giving attention of the court to the statement of a woman survivor within augmenting existence of the criminal offence of Stalking, as it consists of elements of psychological violence, which is often unrecognized and unsanctioned. This strengthens sense of trust in intention of the court to protect rights of survivors of violence and ensure balance between attention directed to protection of rights of perpetrators of violence as indicted persons and rights of women survivors as injured parties in criminal offence proceedings.

Another improvement is identified through imposing safety measure of Restraining Order and Prohibition of Communication with a Particular Person (Article 79 of the Criminal Code of Republika Srpska) with the objective of protecting survivors from repeated violence of perpetrators of violence. This safety measure has been introduced in the Criminal Code of Republika Srpska 2013, and can be imposed against offenders of crimes with the elements of violence. However, previous independent monitoring of judicial proceedings on sexual and gender based violence in the Bosnia and Herzegovina indicated that these measures were not used by courts to protect safety women survivors of violence.

Analysis of verdicts also indicates that criminal offences with elements of gender based violence are still dominantly processed without trials, based on plea agreements made between authorized public prosecutor’s offices and perpetrators of violence, or their defense attorneys. This leads to impossibility for women survivors of violence to access their basic rights within criminal proceedings – to testify and claim compensation of material or non-material damage.

The Foundation “United Women” Banja Luka is currently preparing the analytical report of the monitoring of criminal and minor offence trials on sexual and gender based violence at sixteen (16) basic and district courts in the Republika Srpska, based on the documentation collected through active and passive monitoring of the courts during 2019. The monitoring has been conducted as a part of the project “Improving Prevention and Combating Gender Based Violence in the Bosnia and Herzegovina”, supported by the Kvinna till Kvinna Foundation. The report will be available in April 2020.

The Analysis of the court verdicts for Stalking and Sexual Harassment is available here (on local language only).

29. januar 2020. g. – Fondacija „Udružene žene“ je tokom 2019. g. provela novi ciklus praćenja sudskih procesa za krivična i prekršajna djela u oblasti seksualnog i rodno zasnovanog nasilja protiv žena i djece oba spola u Republici Srpskoj. Kao dio ovog procesa, pripremljena je kvalitativna analiza pet (5) sudskih presuda za krivična djela Proganjanje i Polno uznemiravanje, sa ciljem ukazivanja na sudsku praksu u procesuiranju novih krivičnih djela koja su uvedena u Krivični zakonik Republike Srpske 2017. g. u procesu njegovog usklađivanja sa Konvencijom Savjeta Evrope o sprečavanju i suzbijanju nasilja prema ženama i nasilja u porodici.

Nalazi analize ukazuju na ograničen napredak u zaštiti prava žena koje su preživjele rodno zasnovano nasilje i koje se u sudskim postupcima pojavljuju kao oštećene, odnosno svjedokinje. Poboljšanja su uočena u kontekstu ukazivanja pažnje suda iskazu žene koja je preživjela nasilje u okviru argumentovanja postojanja krivičnog djela Proganjanje, koje sadrži elemente psihološkog nasilja i veoma često ostaje nevidljivo i nekažnjeno. Ovo osnažuje osjećaj povjerenja u namjeru suda da zaštiti prava žena koje su preživjele nasilje i osigura balans između pažnje usmjerene na zaštitu prava optuženih počinilaca nasilja i prava žena koje su preživjele nasilje koje učestvuju u krivičnim postupcima kao oštećene.

Napredak je takođe uočen kroz izricanje mjere bezbjednosti Zabrane približavanja i komunikacije sa određenim licem (član 79 Krivičnog zakonika Republike Srpske) sa ciljem zaštite žena koje su preživjele nasilje od ponavljanja nasilja od strane počinilaca. Ova mjera bezbjednosti je uvedena u Krivični zakon RS 2013. g. i može se izreći počiniocima krivičnih djela sa elementima nasilja. Međutim, predhodni nezavisni monitoring sudskih postupaka u oblasti seksualnog i rodno zasnovanog nasilja u Bosni i Hercegovini ukazuje da sudovi ne koriste ove mjere sa ciljem zaštite bezbjednosti žena koje su preživjele nasilje.

Analiza presuda takođe ukazuje da se krivična djela sa elementima rodno zasnovanog nasilja još uvijek dominantno procesuiraju bez suđenja, na osnovu sporazuma o priznanju krivice između nadležnih javnih tužilaštava i optuženih počinilaca nasilja, odnosno njihovih branilaca. Ovo vodi nemogućnosti žena koje su preživjele nasilje da ostvare svoja osnova prava u okviru krivičnih postupaka – da svjedoče i traže naknadu materijalne ili nematerijalne štete.

Fondacija „Udružene žene“ Banja Luka trenutno priprema analitički izvještaj praćenja krivičnih i prekršajnih postupaka za seksualno i rodno zasnovano nasilje pred šesnaest (16) osnovnih i okružnih sudova u Republici Srpskoj, na osnovu dokumentacije prikupljene putem aktivnog i pasivnog praćenja sudova tokom 2019. g. Praćenje sudskih postupaka je dio aktivnosti projekta „Unapređenje sprečavanja i suzbijanja rodno zasnovanog nasilja u Bosni i Hercegovini“ koji provodi Fondacija „Udružene žene“ Banja Luka uz podršku Fondacije Kvinna till Kvinna. Analitički izvještaj će biti dostupan u aprilu 2020. g.

Analiza sudskih presuda za krivična djela Proganjanje i Polno uznemiravanje je dostupna ovdje.